พลังงานหมุนเวียน แหล่งพลังงานจากธรรมชาติที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
การใช้ประโยชน์จากพลังงานหมุนเวียนกำลังได้รับความสนใจและเป็นที่นิยมมากยิ่งขึ้นจากทั่วโลก เนื่องจากผู้คนให้ความสำคัญและตระหนักถึงความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น พลังงานหมุนเวียนจึงก้าวเข้ามามีบทบาทในฐานะพลังงานทางเลือกที่ใช้ทดแทนพลังงานรูปแบบเดิมได้อย่างเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
พลังงานหมุนเวียน หรือ Renewable Energy คืออะไร
พลังงานหมุนเวียน (Renewable Energy) คือ พลังงานที่เกิดขึ้นต่อเนื่องซ้ำ ๆ ทำให้สามารถหมุนเวียนกลับมาใช้ใหม่ได้เรื่อย ๆ อย่างไม่มีวันหมด ส่วนใหญ่เป็นพลังงานที่มีแหล่งกำเนิดจากธรรมชาติ เช่น แสงอาทิตย์ ลม น้ำ ความร้อนใต้พิภพ และชีวมวล เป็นต้น ซึ่งพลังงานหมุนเวียนถือเป็นพลังงานสะอาด ไม่ก่อให้เกิดมลพิษ ไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และที่สำคัญ การใช้พลังงานหมุนเวียนยังช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ซึ่งเป็นสาเหตุของภาวะโลกร้อน ถือเป็นพลังงานที่มีประสิทธิภาพ สามารถใช้ทดแทนพลังงานจากเชื้อเพลิงฟอสซิลได้อย่างไม่ทำร้ายธรรมชาติ พลังงานหมุนเวียนจึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกของการใช้พลังงานที่สำคัญอย่างยิ่งในปัจจุบัน
รู้จักประเภทของพลังงานหมุนเวียนว่ามีอะไรบ้าง
ปัจจุบัน พลังงานหมุนเวียนมีด้วยกันหลายประเภท ดังนี้
-
พลังงานแสงอาทิตย์ (Solar Energy)
พลังงานแสงอาทิตย์ คือ หนึ่งในพลังงานหมุนเวียนที่พบได้บ่อยในปัจจุบัน มีแหล่งกำเนิดมาจากพลังงานของแสงและพลังงานของความร้อนที่แผ่รังสีมาจากดวงอาทิตย์ พลังงานแสงอาทิตย์สามารถใช้โดยตรงเพื่อทำความร้อน หรือแม้แต่ผลิตพลังงานไฟฟ้าผ่านโซลาร์เซลล์ หรือ แผงวงจรแสงอาทิตย์ ที่สามารถเปลี่ยนพลังงานแสงอาทิตย์เป็นพลังงานไฟฟ้าได้ โดยพลังงานไฟฟ้าที่ได้จากโซลาร์เซลล์สามารถใช้ได้ทั้งในครัวเรือน ที่อยู่อาศัย ไปจนถึงโรงงานอุตสาหกรรม
-
พลังงานลม (Wind Energy)
พลังงานลม คือ พลังงานหมุนเวียนที่ได้จากกระแสลม ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดจากการไหลของอากาศที่เกิดจากความแตกต่างของอุณหภูมิ ความกดอากาศ และแรงจากการหมุนของโลก เพียงมีกังหันลมที่ช่วยแปรพลังงานจลน์จากการเคลื่อนที่ของลมให้กลายเป็นพลังงานกลได้ จากนั้นนำพลังงานกลมาใช้ประโยชน์โดยตรง เช่น การบดสีเมล็ดพืช การสูบน้ำ หรือใช้ผลิตเป็นพลังงานไฟฟ้า
-
พลังงานน้ำ (Hydropower)
พลังงานน้ำ คือ พลังงานที่ได้จากกระแสน้ำตามธรรมชาติที่เคลื่อนตัวอยู่ตลอดเวลา ทำให้เกิดเป็นแหล่งพลังงานหมุนเวียนที่ใช้ในการผลิตกระแสไฟฟ้า พลังงานน้ำยังแบ่งประเภทได้เป็นพลังงานน้ำขึ้นน้ำลง พลังงานคลื่น พลังงานน้ำตก เป็นต้น การเปลี่ยนพลังงานน้ำเป็นพลังงานไฟฟ้าทำได้โดยการเปลี่ยนพลังงานน้ำที่เก็บกักในเขื่อนไหลผ่านท่อส่งน้ำ ผ่านกังหันน้ำและเครื่องกำเนิดไฟฟ้า และแปลงเป็นพลังงานไฟฟ้า
-
พลังงานความร้อนใต้พิภพ (Geothermal Energy)
พลังงานความร้อนใต้พิภพ คือ พลังงานหมุนเวียนที่มีแหล่งกำเนิดจากความร้อนที่อยู่ใต้ผิวโลกเช่นเดียวกับน้ำมันปิโตรเลียม แต่พลังงานความร้อนใต้พิภพจะอยู่ในรูปแบบของน้ำร้อนหรือไอน้ำที่แทรกตัวตามแนวรอยแตกของชั้นหินขึ้นมาบนผิวโลก เช่น บ่อน้ำร้อน ไอน้ำร้อน บ่อโคลนเดือด ฯลฯ ซึ่งสามารถแปลงเป็นพลังงานไฟฟ้าได้โดยการถ่ายเทความร้อนให้กับของเหลวที่มีจุดเดือดต่ำ จนกระทั่งเดือดเป็นไอ แล้วนำไอนี้ไปหมุนกังหันที่มีเพลาต่อกับเครื่องกำเนิดไฟฟ้าเพื่อผลิตไฟฟ้า
-
พลังงานชีวมวล (Biomass)
พลังงานชีวมวล คือ พลังงานหมุนเวียนที่ได้จากวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรหรือวัตถุอินทรีย์ เช่น ขยะอินทรีย์ ขยะมูลฝอย มูลสัตว์ แกลบ ฟางข้าว ชานอ้อย เศษไม้ ไม้โตเร็ว กะลาปาล์ม กากมันสำปะหลัง ซังข้าวโพด กาบและกะลามะพร้าว เป็นต้น นำไปผ่านกระบวนการเผา การหมัก การบ่มก๊าซเพื่อผลิตเป็นพลังงานความร้อน ก๊าซ หรือนำไปใช้ผลิตพลังงานไฟฟ้า
การใช้ประโยชน์จากพลังงานหมุนเวียน
การใช้ประโยชน์จากพลังงานหมุนเวียนสามารถทำได้ 2 รูปแบบ ได้แก่
- การนำพลังงานหมุนเวียนไปใช้โดยตรง เช่น การใช้พลังงานแสงอาทิตย์เพื่อให้ความอบอุ่น ตากผ้า หรือถนอมอาหาร การใช้พลังงานลมเพื่อวิดกังหันน้ำ แล่นเรือในทะเล หรือขับเคลื่อนกังหันลมเพื่อบดเมล็ดพืช การใช้พลังงานน้ำเพื่อหมุนเครื่องจักรในโรงงานสีข้าว โรงงานทอผ้า โรงงานเลื่อยไม้ และโรงงานอุตสาหกรรมต่าง ๆ เป็นต้น
- การนำพลังงานหมุนเวียนไปเปลี่ยนให้อยู่ในรูปของกระแสไฟฟ้ากระแสตรงหรือกระแสสลับด้วยอุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น แผงโซลาร์เซลล์ กังหันลม เครื่องกำเนิดไฟฟ้า (Generator) เพื่อเปลี่ยนรูปพลังงานและนำพลังงานเหล่านี้ไปใช้สร้างความร้อน ไฟฟ้า หรือเชื้อเพลิง
ข้อดีของพลังงานหมุนเวียน
- เป็นพลังงานสะอาด เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ไม่ส่งผลกระทบต่อธรรมชาติและระบบนิเวศ อันเกิดจากกระบวนการแปรรูปเชื้อเพลิงฟอสซิล และช่วยลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ทำให้เกิดภาวะโลกร้อน
- ช่วยลดปัญหาสิ่งแวดล้อมและปัญหาสุขภาพ เนื่องจากพลังงานจำพวกปิโตรเลียมถูกใช้น้อยลง
- มีหลากหลายรูปแบบ สามารถเลือกใช้ให้เหมาะสมแหล่งธรรมชาติตามแต่ละพื้นที่ได้ เช่น หากอยู่ใกล้ทะเลก็สามารถใช้พลังงานจากคลื่นหรือพลังงานจากลมได้ หากอยู่ในพื้นที่ที่แสงอาทิตย์ตกกระทบอยู่ตลอดเช่นประเทศไทยก็สามารถใช้พลังงานจากแสงอาทิตย์ได้เต็มที่
- สามารถผลิตเพื่อนำกลับมาใช้ได้เรื่อย ๆ อย่างไม่มีวันหมด เนื่องจากส่วนใหญ่เป็นพลังงานที่ได้จากธรรมชาติ
- ช่วยลดการนำเข้าเชื้อเพลิงจากต่างประเทศ ทำให้สภาวะเศรษฐกิจของประเทศดีขึ้น เนื่องจากสามารถผลิตพลังงานใช้เองได้
ข้อจำกัดของพลังงานหมุนเวียน
- ต้องใช้งบประมาณสูงในขั้นตอนเริ่มต้น และการผลิตพลังงานหมุนเวียนบางประเภทจำเป็นต้องใช้พื้นที่มาก
- อยู่นอกเหนือการควบคุมของมนุษย์ เช่น การผลิตพลังงานแสงอาทิตย์ที่ต้องพึ่งพาความเข้มของแสงอาทิตย์ที่ไม่คงที่ ส่งผลให้ผลิตพลังงานแสงอาทิตย์ได้น้อยลง หรือการผลิตพลังงานลมที่มีประสิทธิภาพต่ำ เนื่องจากความไม่สม่ำเสมอของความเร็วลมที่แปรผันตามธรรมชาติ
- พลังงานธรรมชาติบางประเภทมีอยู่เฉพาะที่ เช่น พลังงานลมที่ทำได้ในพื้นที่ที่มีกระแสลมแรงต่อเนื่องเท่านั้น เช่น พื้นที่ชายฝั่งทะเลหรือตามเชิงเขาสูงเท่านั้น
- พลังงานหมุนเวียนบางชนิดอาจก่อให้เกิดมลพิษทางเสียง เช่น พลังงานลม และบางชนิด เช่น พลังงานความร้อนใต้พิภพทำให้เกิดกลิ่นเหม็นเนื่องมาจากก๊าซ เช่น ก๊าซไข่เน่า (H2S) ก๊าซแอมโมเนีย (NH3) และก๊าซเรดอน (Radon)
สรุป
การใช้พลังงานล้วนแล้วแต่แอบแฝงอยู่ในชีวิตประจำวันของมนุษย์ทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นการเดินทาง การอยู่อาศัย การประกอบอาหาร รวมไปถึงการพาณิชย์และการอุตสาหกรรม พลังงานจึงมีบทบาทต่อการดำรงชีวิตอย่างมาก และปัจจุบันยังมีความต้องการใช้พลังงานเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ตามจำนวนประชากรโลกที่มีอัตราการเกิดใหม่ในทุก ๆ วัน โดยการผลิตพลังงานส่วนใหญ่มักมาจากเชื้อเพลิงฟอสซิล เป็นพลังงานที่ใช้แล้วจะหมดไป และส่งผลกระทบทำให้โลกร้อน ดังนั้น พลังงานทางเลือกที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอย่าง ‘พลังงานหมุนเวียน’ จึงเป็นพลังงานที่มีบทบาทสำคัญต่อโลก เนื่องจากเป็นพลังงานที่มาจากธรรมชาติ ใช้แล้วไม่มีวันหมดไป และที่สำคัญคือไม่ส่งผลกระทบต่อโลกอีกด้วย ดังนั้น ในอนาคตอันใกล้นี้ พลังงานหมุนเวียนยิ่งจะมีบทบาทในการดำรงชีวิตมากขึ้นโดยเฉพาะการผลิตกระแสไฟฟ้าตามนโยบาย Net Zero ที่ทั่วโลกมุ่งจะช่วยสร้างสมดุลในการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์สู่ชั้นบรรยากาศและลดปัญหาภาวะโลกร้อนนั่นเอง
NPS ผู้นำด้านพลังงานและธุรกิจพลังงานหมุนเวียน
บริษัท เนชั่นแนล เพาเวอร์ ซัพพลาย จำกัด (มหาชน) หรือ “NPS” หนึ่งในผู้นำธุรกิจพลังงานและธุรกิจพลังงานหมุนเวียนที่มีประสบการณ์ในธุรกิจพลังงานหมุนเวียนมานานกว่า 30 ปี โดย NPS ได้รับการยอมรับว่าเป็นบริษัทพลังงานที่ดำเนินธุรกิจตามแนวทางการพัฒนาอย่างยั่งยืนภายใต้หลักบรรษัทภิบาลที่ดี ให้ความสำคัญกับชุมชนและสิ่งแวดล้อม NPS คือผู้นำด้านการผลิตพลังงานหมุนเวียนรายใหญ่ของไทย ทั้งพลังงานแสงอาทิตย์ การผลิตเชื้อเพลิงชีวมวลจากเศษวัสดุทางการเกษตร ของเหลือใช้จากอุตสาหกรรมการผลิตเยื่อและกระดาษ เพื่อเพิ่มทางเลือกและกระจายความเสี่ยงจากการพึ่งพาน้ำมันหรือก๊าซธรรมชาติในการผลิตไฟฟ้า สะท้อนภาพความเป็นผู้นำธุรกิจพลังงานและธุรกิจพลังงานหมุนเวียนบนพื้นฐานความยั่งยืนทั้งในปัจจุบันและอนาคต